Juliana boede i en lille landsby ved Sortehavet.
Hun var den ældste af otte søskende, nitten år gammel, mørkhåret, smidig, høflig og sjarmerende.
Fem kilometer fra hendes landsby lå turistbyen Constanza
med sine spabade, helseklinikker og store strandhoteller.
Der manglede hverken barer,eller restauranter og det hele var møntet på turistindustrien.
Hver gang Juliana cyklede til sit arbejde på Hotel Venus, syntes hun det var som en rejse til udlandet, en fremmed by overfyldt med menneske, som så hinanden dagligt, men kendte ikke hinanden. Det var som at komme til en udenlandsk by i sit eget land, hvor reglerne var helt anderledes end i ens egen lille by.
Juliana havde foretrukket et job som rengøringsassistent på Hotel Amor. Fremfor om aftenen og natten at arbejde på en bar. På den måde kunne hun hjælpe familien, især sin mor, som var medtaget efter mange fødsler og mange slags små lavtlønsjob.Julianas far var skovarbejder i bjergene og kom hjem én weekend om måneden.
Julianas timeløn var meget lav, men den gav hende mulighed for at købe tøj til sig selv, eller nogle gange gaver til de mindste børn.Lønnen steg en smule, når gæsterne på hotellet lagde en smule penge på natbordet, når de rejste. Det var dog meget forskelligt og var afhængigt af hvilket land de kom fra. Svenskerne og islændingene gav mest, nogle gange ifølge hendes målestok en hel uges løn, men det var tit udenlandske penge, som hun hverken kunne bruge, eller veksle. Hun kunne heller ikke bruge dem i udlandet, for selv om muren var faldet, var alle rejser uoverkommeligt dyre for hende og det tog oceaner af tid for en indfødt at få et pas og rejsetilladelse. Det gamle kommunistiske systems mænd dominerede endnu rejsebranchens og politiets øverste poster. Derfor havde Juliiana en anselig sum svenske, islandske og sågar tyske penge, både sedler og mønter. Hendes små søstenke kunne godt lide ar lege med disee og legede millionærer, som boede i Amerika.
Hotellets direktør havde lavet en streng personalepolitik angående omgang med de rejsende. Værelserne blev gjort i stand, mens gæsterne spiste deres morgenmad. Det var forbudt at sidde og snakke med gæsterne, både på værelserne og gangene og efter aftensmaden kom nattevagten. Personalet måtte ikke sidde irestauranten, eller baren.
Da Juliana var blevet nitten år gammel, var det tiden til at finde en ægtemand, og stifte sin egen familie. Uden egen familie , intet ordentligt liv for en ung kvinde.Juliana var dog videbegærlig og drøm,te om at få statsstøtte til at rejse til hovedstaden Bukareest. Men hendes mor kunne ikke undvære hende..
De unge mænd i landsbyen viste hende megen interesse, på grund af hendes gode udseende, frie fremtoning og livsglæde.
Hun sang nogle gange til festerne og havde en meget smuk stemme for ballader om kærlighed og skæbner og dansede gerne på den opstillede danseplatform. Hendes jævnaldrene Georgiu syntes at være den foretrukne, en ekspedient ien souvenirbutik i Constanza, ejer af en Vespa. De havde kysset lidt bag et træ, men Juliana var forsigtig. Hun vidste hvad der skete med piger, som var uforsigtige.. Hvis fyrene ikke ville gifte sig med dem, blev uønskede fostre fjernet hos landsbydoktoren. Giorgiu ville giftes om efteråret og Juliana tænkte sig om. De skulle bo hjemme hos hans forældre i en lille bitte lejlighed, i den samme blok som hendes familie og hun skulle blive hans mors højre hånd. Men Juliana ville helst fortsætte med at arbejde på hotellet og være selvstændig.
Så var det i julimåned, at en stor gruppe islændinge kom for at bo på Hotel Venus i to uger.Juliana syntes de var meget flotte at se på og de syntes at have så mange penge mellem hænderne, at de kunne tillade sig hvad som helst. I løbet af de første dage købte de nær alle varerne i souvenirbutikken, De første dage håndbroderede blusser, hatte, ræpper, mest af alt hvad der var meget farverigt. De kørte i stedets hestevogne, drak whisky på barerne som var det vand, købte massage på stranden, væltede sig i luksus.
En morgen, da Juliana kom ind på et flot ægtepars værelse, mens de var gået ned til stranden, måtte hun hente deres undertøj fra væggene, da de øjensynligt havde leget med at smide det op ad væggene, som var malet med rustikmaling, som dannede mange slags mønstre. På natbordet lå der islandske tusind kroner og en seddel hvorpå der stod ”for you., men Juliana turde ikke tage den, for hvem var denne ”you?”
Dagen efter var alt ved det samme, undertøj slængt hen på væggene og en ny tusind krone seddel ovenpå den anden, men selv om Juliana havde brugt alt for lang tid på
At plukke tøjet ned fra væggene og ville blive skældt ud i receptionen for at have brugt for lang tid inde på dette værelse, lod hun sedlerne ligge. ”You” kunne være hvem som helst.
En morgen, da hun havde travlt med at gøre et badeværelse i stueetagen rent, kom en ung flot mand løbende, proppede sit hoved ned i toiletkummen og kastede så voldsomt op, at han rystede og skælvede imellem anfaldene. Juliana fik så ondt af ham, at hun vædede et håndklæde og holdt det mod hans pande. Hans opkastning stank af alkohol. Han stønnede og vrælede.Han holdt fast om hendes hånd som om hun var i besiddelse af selve lægekraften og han så bønfaldende på hende imellem opkastningerne.

Det lykkedes hende at løsrive sig og hente et glas vand til ham, hvad han modtog rystende.
Han blev ved med at stønne og vræle, denne pæne mand med det lyse hår og store blå øjne, så Juliana følte , at hun var nødt til at hjælpe ham – hvad hun så gjorde.
Hun hjalp ham af med de plettede skjorte og shorts og efter en del fægten og forvirring faldt han stønnende ned på sengen.
Det lykkedes hende at løsne om hans faste greb om hendes hånd og hente mere vand til ham. Rystende tog han nogle slurke, inden han mistede bevidstheden.
Da Juliana kom ud til receptionen en hel time senere end sædvanligt, så direktøren på hende med store øjne og da opdagede hun. At der var opkastspletter foran på hendes kjole og hun stank.
Hun forklarede sagden. Direktøren rynkede på panden og mindede hende om regel nummer ét, som var på ingen måde at have nærkontakt med gæsterne. Hun burde have ringet til receptionene for at få hjælp og hvis noget lignende skete igen, blev han nødt til at fyre hende.
Juliana gik til fods hele vejen hjem, for at undgå folks opmærksomhed i bussen.
Da hun kom hjem tog hun et bad og vaskede sig med stærk sæbe, men til sidst måtte hun tage bad i Sortehavet for helt at komme af med opkastningslugten, som stadig var i håret, næsen og på hænderne.
Hun så delfiner lege ikke langt derfra og et stort hvidt passagerskib gled frem på horisonten.
Solen varmede hende og tørrede og for en stund slappede hun af i det lunkne sand På vejen hjem kom hun blomster i sit hår fra buskene langs stien.. Hun var nu igen ren og fri og i morgen skulle der være bal på torvet og hun ville danse salsa med Georgiu. Måske ville de køre rundt på hans Vespa.. Men først skulle hun på arbejkde.
Dagen efter, mens hun ryddede op på den unge mands værelse, kom han ind, smilende, glad og ren Han var øjensynlig kommet sig og sagde en hel masse på et sprog hun ikke forstod et døjt af, men da det gik op for ham, begyndte han at tale noget ubehjælpsomt engelsk og hun forstod en smule af de.
”Thanks, good girl, friend” og flere den slags udtryk og Juliana smilede og redte hans seng.
Hann kom mjög nálægt henni og endurtók “thanks” og ætlaði að snerta hana, en þá rauk hún út úr herberginu og flýtti sér inn í það næsta, þar sem hann gæti ekki fundið hana. Hún skalf frá hvirfli til ilja. Ef hún missti þessa vinnu út af samskiptum við ferðamann, yrði talað um hana í þorpinu. Hún yrði kölluð gála.
Juliana sagði engum frá þessu, en gætti þess vandlega að taka til í herbergi unga mannsins, þegar hún vissi, að hann var í morgunmat, eða á ströndinni. Það tókst bara ekki, því einn daginn kom hann henni að óvörum og áður en hún vissi af, voru þau farin að kyssast, eins og í bíómynd. Og allt varð eins og í bíómynd og þegar það var búið, flýtti hún sér að

koma kjólnum sínum í lag og greiða úr hárinu. Í þetta skipti var góð lykt af manninum og velllyktandi hans loddi við hana allan daginn. Hún vissi ekki einu sinni hvað hann hét. Hún yrði að minnsta kosti að vita hvað hann hét.
Þetta kvöld fékk hún lánað hjól mömmu sinnar og fór niður í ferðamannaborgina með stóru, gráu skýjakljúfunum. Herbergið hans var á jarðhæðinni og það var ljós og glugginn hálfopinn. Hún gægðist inn. Hann sá hana og greip í hönd hennar og hún klifraði inn um gluggann með hans hjálp.
Upp frá þessu áttu þau heitar stundir og þar kom, að hótelstjórinn fékk nasaþef af atferli þeirra. Hún var rekin á stundinni og fékk ekki kaupið sitt fyrir þá viku. Hún sagði Hadda það. Haddi hét hann. Hann fór beint niður í afgreiðslu, barði í borðið og heimtaði “money for girl.” Hótelstjórinn gaf sig og rétti honum nokkra seðla. “Fuck,” sagði Haddi, en það var ljótasta enska orðið, sem hann kunni.
Nú var ástarleikur Juliönu og Hadda orðinn opinber og þar með var allt leyfilegt. Hún mátti þó ekki sofa á hótelinu um nóttina, jafnvel þótt Haddi byðist til að borga auka fyrir tveggja manna herbergi, “Ekki fyrir innfædda,” fékk hann að vita.
Juliana var ástafangin upp fyrir eyru. Hún skreytti rúmið hans með rauðum rósum og bauð Hadda heim til fjölskyldunnar. Mamma hennar var yfir sig spennt og bjó til sögur um rósrauða framtíð Juliönu á hinu ríka og frjálsa Íslandi. Haddi hafði beðið hennar. “We marry,” sagði hann.
Það varð að hafa hraðann á, því ferðamannahópurinn hafi bara eina viku til stefnu og það þurfti að sækja um vegabréf handa Juliönu og votta, að þau ætluðu að giftast og búa í Hafnarfirði á Íslandi. Það tókst þó ekki að afgreiða málið, áður en Haddi flaug heim. Hann varð að mæta í vinnu næsta mánudag. Málið yrði afgreitt með þeim hraða, sem

skrifstofubáknið megnaði og þá gæti Juliana flogið til Íslands og gifst sínum Haraldi Hallvarðssyni, lagermanni.
Faðir Juliönu kom heim þá helgi, en Þegar hann fékk fréttina um fyrirhugað ferðalag dóttur sinnar til Íslands, brá honum all mikið. Hrukkurnar á sólbökuðu andliti hans urðu enn dýpri, stórar, grófar hendur hans skulfu, þegar hann lyfti kaffibollanum og honum svelgdist á. “Fólkið í kapítalísku löndunum hugsar ekki um annað en gróða,” sagði hann. “Það eru vægðarlausir villimenn, sem nauðga konum og margt fólk er heimilislaust.” og “Hvað á fátæk stúlka eins og þú og mállaus að auki að gera þangað og það er fullt af jöklum og ís og það rignir nætur og daga og stundum springa fjöllin þar og spúa eldi og drepa fólk og þekja jörðina með teppum úr logandi grjóti. Og, hvað heitir hann, – Addi, þú þekkir hann ekkert.”
Juliana sýndi honum þrjú stór samanrúlluð seðlabúnt með íslenskum peningum, sem hún hafði safnað saman í tvö ár, en hann fussaði og ætlaði að halda áfram. “Helvítis kapítalistapakk,” en móðir Juliönu greip fram í fyrir honum: “Leonid, hættu að telja úr telpunni. Foreldrar Adda eiga heilt hús og ungu hjónin fá eigið herbergi og það er stórt baðherbergi við hliðina á með flísum og þvottavél og Addi á sjálfur bíl, stóran amerískan bíl og mamma hans er heimahúsmóðir, sem þarf ekki að vinna og bakar fínar kökur og þau fara í bíltúra á sunnudögum. Það er ekki eins og hér í blokkinni, þar sem börnin sofa í fletum og það er aldrei stundarfriður og ég verð að þvo þvottinn í höndunum úr köldu vatni og við erum ellefu í heimili í þremur herbergjum og stigarnir að molna og eitt reiðhjól og ríkisstjórn, sem sýgur úr okkur blóðið. Nei, Leonid, það er engin framtíð fyrir Juliönu, hún fer, hún fer til Íslands.”
Leonid fór á krána og kom ekki heim fyrr en daginn eftir, rétt áður en hann átti að fara aftur upp í fjöllin. Stór trukkur kom að sækja hann og fleiri menn úr þorpinu. Juliana hljóp út á veg að kveðja hann og þegar hún kyssti hann hvíslaði hann

lágt: “Komdu aftur heim, ef það gengur ekki.”

Heima í Hafnarfirði var laufið á trjánum orðið gult og rautt. Fegurð fjarðarins var sveipuð djúpri ró. Hvítt og blátt lék í öldunum við fjörusteinana, tvö fiskiskip voru á leið út, friður og ró og varla nokkur umferð svo snemma morguns.
Addi vaknaði við kaffiilm, fór í sturtu og mætti í morgunverð Sigurlínu, móður sinnar, með sömu tilhlökkun og venjulega, kannski soldið meiri en venjulega. Hann hafði fréttir að færa.
“Það er gott þú ert kominn heim, Haddi minn,” sagði mamma hans og hellti kaffi í bollann hans. “Fáðér heita bollu, elskan.”
Pabbi hans, Hallvarður, kom á morgunsloppnum og dró ilskóna eftir nýbónuðu gólfinu. “Velkominn heim,” sagði hann og settist gegnt Hadda. “Hvernig var ferðin?”
Haddi lýsti hótelinu og ferðinni upp í Karpatafjöllin og hvað það var gott að geta gengið léttklæddur um allar götur og ekið í hestvagni og synt í sjónum. “Allt annað loftslag,” sagði Haddi. “En fullt af kommúnistum,” sagði mamma hans. “Já, já, fullt af kommum, mamma,” sagði hann og hló. “Var nokkru stolið af þér?” spurði hún. “Nei, ekki af mér,” hló Haddi, “en einn í hópnum lagði myndavélina sína við hliðina á sér á bekk, sem hann sat á og, þegar hann ætlaði að nota hana, var hún horfin.” “Meira þjófahyskið,” muldraði pabbi hans. “Fólkið á ekki svona hluti,” sagði Haddi. “Það er mjög fátækt og býr þröngt í stórum gráum blokkum, eða kofahreysum.” “Helvítis kommúnisminn,” sagði Hallvarður. “Eintómar reglur og fólk verður að hlýða, annars missir það vinnuna,” útskýrði Haddi.
“Það var gott, að engu var stolið frá þér, drengurinn minn?” spurði mamma hans.
Nú varð löng þögn, þar til Haraldur Hallvarðsson mannaði sig upp og sagði: “Já, en samt tapaði ég soltlu.” Ennþá lengri þögn. “Ég tapaði hjartanu, – ég, – ég varð ástfanginn.”

Sigurlína og Hallvarður litu hvort á annað. Munnur hennar var nú sem mjótt strik og enni hans hrukkað. Hún leit spyrjandi á son sinn og loks tókst honum að segja þeim frá Juliönu og áformum sínum um að fá hana til Íslands og giftast henni. Augu hans tindruðu, þegar hann sagði nafn hennar og bros hans var blítt og dreymandi, þegar hann lýsti henni. Loks, þegar honum hafði tekist að segja foreldrum sínum frá ferðinni og hamingju sinni, datt á djúp þögn, eins og fjarðardýpið fyrir framan gluggann hefði gleypt borðstofuna. Hallvarður starði niður í bollann sinn og andlit Sigurlínu varð sorgmætt, gráti næst.
Svo var sem tundurdufl spryngi. Sigurlína ruddi út úr sér svo mörgum spurningum, að sonur hennar átti bágt með að fylgjast með.
“Hvenær kemur þessi Júlíana, – hvað er hún gömul, – hvar ætluðu þau að búa, – kann hún íslensku, – hefur hún einhverja menntun, – á hún kannski börn fyrir, – hvað á hún að gera hér uppi á Íslandi?”
Hallvarður varð alltaf mjög taugaóstyrkur, þegar konan hans fór í þennan ham og hann reyndi að láta bera eins lítið á sér og unnt var.
Haddi hafði búist við neikvæðum viðbrögðum, en alls ekki slíkri orrahríð. Hann stóð upp og ýtti stólnum harkalega aftur fyrir sig, henti tauservíettunni á mitt borðið, strunsaði inn í herbergið sitt og skellti hurðinni á eftir sér. Hann titraði allur af reiði og vonbrigðum og fór svo að gráta. Hann skyldi sýna þeim, að hann væri maður fyrir sínu. Eftir smástund fór hann í bláa vinnugallann sinn og fór út bakdyramegin. Hann átti að mæta í vinnu.
Heil vika leið án þess að þetta viðkvæma mál væri rætt. Sigurlína kepptist við að gera húsið hreint og setja upp nýjar gardínur og Hallvarður fór í sínar löngu gönguferðir, en hann var í mánaðarfríi frá skrifstofunni vegna nýafstaðins uppskurðar.
Einn dag kom hann gangandi til verkstæðisins, þar sem sonur hans vann. Það var lítið að gera þá stundina, svo þeir

feðgar gátu sest við borð bakvið afgreiðsluna og spjallað saman. Hann vildi bara láta son sinn vita, að þegar stúlkan kæmi til landsins, mætti hún búa hjá þeim. Það munaði ekki um eina manneskju í viðbót í fæði. Sigurlína hafði veitt sitt samþykki. Svo gæti Haraldur sótt um lífeyrissjóðslán og ungu hjónin keypt sér litla íbúð.
Haddi endurheimti gleði sína og var þakklátur foreldrum sínum og það kvöld borðuðu þau saman og ræddu um heima og geima, þó ekki um fyrirhugað hjónaband. “Það er þó gott, að hún ber íslenskt nafn, Júlíana, það er þó íslenska,” sagði Sigurlína.
Nú gæti hann svarað bréfi Juliönu og sagt, að hún væri velkomin, þegar hún fengi passann.
Húsið á Hraunhóli var nú sem nýtt og hvergi blett að sjá. Sigurlína hafði sjaldan áorkað eins miklu í sínu húsmóðurstarfi. Juliana var væntanleg á laugardagsmorgun. Haraldur átti að sækja hana á völlinn. Allt var tilbúið. “Ekki dreyfa vindlaösku út um allt, Halli,” áminnti Sigurlína mann sinn. “Stúlkan gæti haldið, að við séum sóðar.”
Þessi laugardagsmorgunn í september í Hafnarfirði var eins og mynd á konfektkassa, því byggðin speglaðist í ljósbláum fleti fjarðarins. Haddi hafði þvegið og bónað Fordinn og keypt rauðar rósir. Sigurlína bakaði pönnukökur. Hallvarður las dagblaðið, eins og hann var vanur. Og Haddi sótti sína Juliönu. Hann söng alla leiðina og blóðið í æðum hans þaut fram og aftur, svo hann átti erfitt með að aka ekki allt of hratt, en stillti sig, því allt varð að takast nú, þegar hamingjan kom fljúgandi í fangið á honum.
Þegar Juliana kom út úr tollgæslunni, tók hjartað í honum slíkan kipp, að það var nær liðið yfir hann. Hann hafði munað hve falleg hún var, en nú var hún þarna ljóslifandi og mun fallegri en sú mynd, sem hann hafði geymt innra með sér. Hárið var kastaníubrúnt, liðað og hálfsítt, rósóttur kjóllinn lagðist sem hanski að kvenlegum líkama hennar og hún hljóp í faðm hans, eins og barn, sem fær ósk sína

uppfyllta. Endurfundir þeirra voru heitur munaður. Það, sem snart þó hjarta hans hvað dýpst var, að Juliana hafði kennt sjálfri sér dáldið í íslensku. Hún gat sagt eins atkvæðis orð, sem skildust. Þegar hún reyndi að segja setningar, varð það erfiðara. Hún hafði fengið lánað snældunámskeið í íslensku á bókasafninu í Bukarest.
Þegar þau renndu í hlaðið heima í Hafnarfirði, stóð Hallvarður við innkeyrsluna og opnaði hliðið fyrir þeim. Þegar hann heilsaði Juliönu, sagði hún: “Góður dagur.” Sonurinn sá, að faðir hans féll fyrir komandi tengdadóttur sinni á því augnabliki. Meira þurfti ekki til.
Sigurlína stóð með krosslagðar hendur við stofugluggann og þóttist vera upptekin af útsýninu, þegar þau komu inn. Hún sneri sér við, skoðaði Juliönu eldsnöggt, rétti svo út eins langan handlegg og hönd og henni var unnt og sagði: “Sæl.”
Eins og dýrin, fann Juliana, að hér var hætta á ferðum, rétti fram álíka langan handlegg og hönd og sagði: “Sæl.”
“Flott,” varð Hallvarði að orði.
Kaffið var tilbúið, heimabakaðar kökur og pönnukökur með sultu og þeyttum rjóma og enda komið yfir hádegi. Samtalið var stirt, en eitt og eitt orð á ensku og, eða íslensku leysti smám saman upp spennuna.
Heimilisfólkið á Hraunhóli kunni nóg í ensku til að skilja þau orð, sem Juliana notaði, þegar hana vantaði íslenskt orð, en hún hafði litla þýsk-íslenska orðabók við höndina og var mjög fljót að finna það, sem hana vantaði.
“Aðra pönnuköku,” sagði Sigurlína brosandi og rétti henni staflann. “Oh, no, takk,” sagði Juliana og hló, tók um magann og sagði “gott, very gott.”
Haraldur Hallvarðsson sat sem dáleiddur og horfði nær því skammlaust á langþráða unnustu sína. Hann var dáleiddur, hugfanginn, hamingjusamur, svo foreldrum hans þótti nóg um.
Hamingja annarra getur verið óþægileg þeim, sem enga hamingju eiga sjálf. – Minna má nú gagn gera,- hugsuðu Hallvarður og Sigurlína í kór og litu hvort á annað.

Eftir þessa fyrstu kynningu, fóru skötuhjúin út að ganga. Juliana var heilluð af fegurð staðarins, – blá og blá og hvítur auga lands,- sagði hún við Hadda sinn og horfði djúpt inn í hans hafbláu augu. – Like you, – sagði hún svo seiðandi röddu.
Fyrstu dagar Juliönu í frelsinu, þar sem ekki þurfti að sýna vegabréf, þegar maður ók út úr bænum, eða mæta endalaust á skrifstofum til að sanna hver maður er, voru framar öllum hennar vonum og draumum. Hún átti það til að fara allt í einu að dansa um í fínu stofunni á Hraunhóli og syngja, – free, free, free! –
Einu sinni fannst Sigurlínu nóg um og spurði son sinn lágum rómi í eldhúsinu, hvort Juliana væri sígauni.
“Það held ég ekki, mamma,” svaraði hann hissa. “Hún er bara glöð og sýnir það.”
“Fyrr má nú vera,” sagði Sigurlína.

Juliana Leonida Shaposhnikova og Haraldur Hallvarðsson voru gefin saman. Brúðhjónin óku til Blómaskálans, nýjasta veitingastaðar bæjarins. Þar fór veislan fram. Ekki hafði tekist að fá ferðaleyfi fyrlsdóttir, systir Sigurlínu. Þau biðu öll fyrir utan, þegar ungu hjónin komu út og höfðu nær kæft þau í hrísgrjónahríð og svo beið þeirra svört, blómum skreytt límúsína fyrir utan.
Juliana var í hvítum silkikjól, skreyttum rauðum strikum. Hún henti brúðarbúkettinum í fang systur Sigurlínu, roskinnar, virðulegrar ekkju að austan og starfsfélagar Hadda reyndu að leyna hlátursgusunum.
Brúðhjónin óku til Blómaskálans, nýjasta veitingastaðar bæjarins. Þar fór veislan fram. Ekki hafði tekist að fá

ferðaleyfi fyrir foreldra Juliönu, en Haddi vildi bjóða þeim. Slíkt fékkst ekki á svo skömmum tíma.
Faðir brúðgumans hélt ræðu um fegurð Hafnarfjarðar og svo að síðustu fegurð Juliönu. Formaður bílaverkstæðisins, sem Haddi vann á, hélt ræðu um hlutverk brúðhjónanna í framtíðinni; eignast mörg börn og vinna hörðum höndum. Pálína hélt ræðu um mikilvægi þess að vera íslendingur og það yrði miklu auðveldara fyrir suðurlandastúlkuna að verða íslensk, ef þau flyttu austur á land, því þar væri ekki eins mikil örtröð og hér fyrir sunnan.
Svo var skálað og sungið og síðan dansað við hammondorgelleik. Strákarnir frá verkstæðinu voru snemma orðnir slompaðir og kátir og allir vildu dansa við brúðina.
Ef það var eitthvað, sem Juliana kunni, þá var það að sleppa sér lausri í dansi og úr því varð slík skemmtun og sýning, að Pálínu, Sigurlínu og Hallvarði þótti nóg um.
“Heldurðu ekki, að hún sé sígauni?” hvíslaði Sigurlína. “Jú, það er líkast til rétt hjá þér,” sagði hann rauður í kinnum eftir all æsilegan dans við tengdadóttur sína. Hann verkjaði í bakið. “Svona er allt fyrir sunnar,” muldraði Pálína.
Allt í einu kvað við skerandi óp. Dans, tal, andardráttur, lífið – fraus. Það var Sigurlína, sem tók um höfuð sér og æpti gráti næst:
“Hún er með gullkeðjuna mína um hálsinn!”

Hún stökk á fætur, óð út á dansgólfið, greip þéttingsfast um handlegg Juliönu, sem dansaði ljúft við Hadda sinn.
“Þjófur!” æpti hún svo hátt, að orgelmaðurinn fipaðist og fólk varð felmtri slegið.
Sigurlína seildist eftir gullkeðjunni og reyndi að rykkja henni af Julönu, en keðjan hélt, svo þær voru báðar nær dottnar, en þá greip Haddi inn.
“Mamma!” kallaði hann miður sín og stöðvaði hana áður en henni tókst að toga aftur í keðjuna.
Það var dauðaþögn. Juliana tók keðjuna af hálsi sér, rétti tengdamóður sinni og sagði: “fyrirgefa ég lána í dag.”

Sigurlína greip keðjuna titrandi, sneri sér eldsnöggt við og strunsaði út úr skálanum.
Haddi leiddi Juliönu til sætis hjá Hallvarði og Pálínu. Snöktandi útskýrði hún á sinni bjöguðu íslensku, að gullkeðjan hefði legið á borðinu í baðherberginu og hún vildi bara fá hana lánaða á brúðkaupsdaginn.
Hammondorganistinn náði taktinum á ný og fólk fór aftur að dansa, en ekki af eins mikilli gleði og áður.
“Pabbi,” sagði Haddi, “viltu ekki ná í mömmu, svo við getum útskýrt þetta fyrir henni.” En Hallvarði var svo illt í mjöðminni, að hann treysti sér ekki til að fara út og finna konu sína, svo sonurinn varð að fara.
Það var myrkur úti og kalsavindur, en úti við veginn stóð Sigurlína í silkiblússu, titrandi af reiði og skjálfandi af kulda með gullkeðjuna í hendinni og veifaði bíl, sem ekki stansaði.
“Mamma,” sagði Haddi, “þetta var misskilningur. Hún fann festina á baðinu og hélt hún mætti fá hana lánaða.”
Sigurlína hætti sem snöggvast að skjálfa og sagði: “Enga sígauna í mínu húsi. Hún kemur ekki inn fyrir mínar dyr aftur skal ég segja þér og ég fer heim núna, þó ég verði að ganga, heyrirðu það.”
Haddi leiddi mömmu sína að bílnum þeirra á stæðinu, bað um lyklana og ók mömmu sinni heim. Hún þaut inn og skellti á eftir sér hurðinni.
Hann ók til baka til Blómaskálans. Nú voru flestir gestirnir farnir, en organistinn lék undir söng tveggja félaga, sem sungu hástöfum – Ísland ögrum skorið, -
Juliana, Hallvarður og Pálína sátu þögul ein sér við borð og biðu.
“Ég skal keyra ykkur heim,” sagði Haddi.
Þegar þau komu að húsinu, sagði hann: “Pabbi, við Juliana förum á hótel í nótt. Tölum saman á morgun.”
“Já, vinur,” sagði Hallvarður og hann og Pálína gengu stirð og álút inn í Hraunhól.